Spotkamy się w realu?; W realu nie byłbyś taki odważny; Wystawy wolę zwiedzać w realu – wiadomo, w realu wszystko wygląda zupełnie inaczej niż w wirtualu. Ale czy w ogóle są takie słowa, jak real i wirtual? Są, i nawet zanotowaliśmy je w naszym słowniku. Neologizmy te mają właściwie przeciwstawne znaczenia – właściwie, a więc nie aż tak kontrastowe, jak się na pierwszy rzut oka wydaje, ale o tym za chwilę. Wirtual to rzeczywistość wirtualna, czyli cały niemający końca świat internetu – mediów społecznościowych, komunikatorów internetowych, spotkań, rozmów, wydarzeń, gier, zakupów onlinowych i wszystkiego, co się dzieje w sieci. A real to świat rzeczywisty – najczęściej po prostu: nieinternetowy, niewirtualny. Pochodzenie obu rzeczowników można interpretować różnie: być może powstały one na gruncie polszczyzny (od słów realny, wirtualny), ale niewykluczone, że pochodzą z angielskiego (choć w języku angielskim real i virtual to przymiotniki, a nie, jak w potocznej polszczyźnie, rzeczowniki). Zazwyczaj spotyka się te neologizmy w połączeniach: w realu, w wirtualu – mogło być nawet tak, że to właśnie z tych wyrażeń wyodrębniły się słowa real i wirtual. Pierwszy rzeczownik jest o wiele popularniejszy. Często możemy też obydwa te określenia zobaczyć w jednym zdaniu, por. Wolicie życie w realu czy w wirtualu? (tytuł artykułu), Klikasz w wirtualu, pomagasz w realu (hasło akcji charytatywnej), Z wirtualu do realu (tytuł felietonu).

Można by pomyśleć, że skoro zestawiamy ze sobą dwie rzeczywistości: wirtualną i realną, to omawiane rzeczowniki tworzą parę idealnych przeciwieństw, co oznaczałoby, że nie ma wirtualu bez realu – i na odwrót. Kiedyś przecież – w czasach przedinternetowych – nikt nie mówił o żadnym realu (spotkaniach w realu, zakupach w realu czy też randkach w realu). Skoro nie znaliśmy wirtualu, to i real nie był nam potrzebny. Jednak real nie zawsze musi być przeciwieństwem wirtualu i może się odnosić do czegokolwiek, co nie istnieje realnie, lecz jest wymyślone, wyobrażone czy na przykład narysowane, por. Artysta zrealizował (…) wystawę wyobrażoną, której w realu nigdy nie było [1], Wyspa widmo: od lat istniała na mapach. Ale w realu jej nie znaleźli [2]. Można więc powiedzieć, że chociaż neologizm ten początkowo odnosił się jedynie do rzeczywistości istniejącej obiektywnie, zwykłej, codziennej, niewirtualnej (w odróżnieniu od tej, której doświadczamy w internecie), to dziś ma lub miewa także szerszy zakres.  W dodatku czasem się nawet odrywa od kontekstów związanych z internetem i oznacza po prostu ‘życie codzienne, bieżące sprawy’(por. drugie znaczenie zanotowane przez słownik Miejski.pl) – na przykład wtedy, gdy ktoś zapyta: Co tam słychać w realu?

Barbara Pędzich