Stosunkowo niedawno pojawił się w polszczyźnie nowy frazeologizm: strzelić focha. Niesie on nieco inne treści niż znany od wieków zwrot stroić fochy. Ten nowy związek dobitnie wskazuje na krótkość i, można powiedzieć, jednokrotność dąsów i grymasów, a także ich wyraźne granice. czytaj dalej
Wszyscy znamy setki wyrazów, które brzmią tak samo (i często są tak samo zapisywane), ale znaczą coś zupełnie innego. Już dzieci się głowią, jak to możliwe, że zamek w drzwiach i zamek, w którym jest uwięziona księżniczka, to zupełnie różne rzeczy, choć nazywają się identycznie. czytaj dalej
Siłownia, która do niedawna była określana jako pakernia i budziła skojarzenia z subkulturą pakersów , teraz jest nazywana siłką , na której już nie pakujemy, lecz ćwiczymy bicki . Przestała być miejscem groźnym i dostępnym tylko dla tych, którzy więcej mają w mięśniach niż w głowie… czytaj dalej
Cząstka -ing w polszczyźnie ma się dobrze od dawna. Pojawiła się jako składnik zapożyczeń z języka angielskiego zwykle związanych z nauką czy inną zawodową stroną życia. Stąd bardzo już dobrze zadomowione: kemping, trening, ranking czy późniejsze: monitoring, doping… czytaj dalej
Język pokazuje, że traktujemy zwierzęta domowe jak istoty nam bliskie. Coraz rzadziej mówimy, że pies czy kot zdechł − posługujemy się raczej czasownikiem umrzeć, który przez długie wieki był zarezerwowany dla sfery ludzkiej. Postrzeganie śmierci zwierzęcia w kategoriach… czytaj dalej
Nienowe w języku zjawisko, że wyraz albo frazeologizm funkcjonuje jednocześnie w przeciwstawnych znaczeniach, można zilustrować nowymi przykładami. Czy na przykład dzień konia to dzień dla kogoś korzystny? Kogo lub co można określić mianem to stan umysłu? czytaj dalej
Od jakiegoś czasu w polszczyźnie funkcjonuje słowo taśmy – tylko w liczbie mnogiej – oznaczające jednak nie taśmy, lecz kompromitujące nagrania. Ten neosemantyzm powstał w wyniku metonimii i jednoczesnej zmiany desygnatu… czytaj dalej
Nie lubimy się męczyć, więc skracamy. I powstają: kolo, spoko, cze, demi, muko, herba, drama i inne słowa z otwartą sylabą na końcu (czyli z samogłoską jako ostatnim dźwiękiem). Dzięki nim czasami oswajamy nieprzyjazną, specjalistyczną rzeczywistość... czytaj dalej
Zespół Obserwatorium Językowego UW wraz z Programem III Polskiego Radia zaprasza na cykliczną audycję „Astronomia języka”. Przyglądamy się w niej najnowszemu słownictwu polszczyzny. Pokazujemy, jak i po co powstają wyrazy i związki wyrazowe… czytaj dalej
W tym roku – z powodów pandemii – nie mogliśmy wczoraj (ani nie możemy dzisiaj) być na grobach, a niektórzy z nas (czego zapewne niepomiernie żałują) nie mogli uprawiać grobingu (czy też grobbingu). To oceniany nieco żartobliwie i z przekąsem zwyczaj odwiedzania grobów bliskich w Święto Zmarłych i Dzień Zaduszny – zwyczaj będący jednak czymś więcej... czytaj dalej
