19 października 2020

Wyścigów słoni ciąg dalszy

Wyścigi słoni (wyścig słoni) zaskakują nas nie tylko na drodze: są ciekawe również z językowego punktu widzenia. Zwróćmy uwagę, że ten frazeologizm w liczbie pojedynczej i liczbie mnogiej może mieć takie samo znaczenie. Jeśli widzę na drodze dwie wyprzedzające się ciężarówki, mam prawo nazwać to zjawisko wyścigiem słoni... czytaj dalej

11 października 2020

Antymaseczkowcy bez kagańców

Niemal wszystko, co nas otacza i co dzieje się naszym życiu społecznym, odciska swe piętno na języku. W miarę, jak powstają nowe zjawiska, tworzone są też ich nazwy. Im ważniejsze dla społeczeństwa wydarzenia, tym – można przypuszczać – większe bogactwo słów je opisujących... czytaj dalej

9 października 2020

Życia wyrazów ciąg dalszy…

Ostatnio pisaliśmy o tym, że trudno stwierdzić, kiedy dokładnie pojawiają się wyrazy i jak długo są one neologizmami. Dodajmy jeszcze, że z naszego punktu widzenia równie trudno przewidzieć, jaki będzie ich koniec – czy pozostaną w języku, czy zastąpią je inne elementy i dzisiejsze nowe wyrazy w ogóle popadną w niepamięć. Nie wiadomo też, kiedy to nastąpi. czytaj dalej

4 października 2020

Obserwatorium na (w) k(K)ampusie o życiu… wyrazów

Niedawno gościliśmy w uniwersyteckim radiu Kampus. Rozmawialiśmy m.in. o życiu wyrazów, biegnącym nieraz dziwnymi, kapryśnymi ścieżkami. Zwykle bardzo trudno wskazać moment, w którym dany wyraz lub związek wyrazowy się narodził. Oczywiście w niektórych przypadkach możemy to stwierdzić z całkowitą pewnością. czytaj dalej

1 października 2020

Mądry preppers przed szkodą

Co łączy krakersa z komiksem i komandosem (oczywiście oprócz tego, że są to słowa na literę k)? Otóż zapożyczyliśmy te rzeczowniki w podobny, trochę nietypowy sposób. Zauważmy, że angielskie crackers, comics, commandos to formy liczby mnogiej, a jednak do polszczyzny... czytaj dalej

27 września 2020

Fochy i foszki

Fochy są w polszczyźnie od dawna. Używano ich już w XVI wieku, w innym niż współczesne znaczeniu. Fochami i też foszkami nazywano wykręty, sztuczki, wybiegi – zachowanie czy słowa, które miały pomóc komuś osiągnąć jakiś cel. Foszkami były też sprawy niewiele znaczące, błahe, głupstwa... czytaj dalej

11 września 2020

O życiu nowych wyrazów – ciąg dalszy…

Płaskoziemiec neguje to, jakoby Ziemia była okrągła. Wszakże na jej krańcach rozciąga się ogromny mur z lodu zwany Antarktydą. Dowodzą tego badania naukowe prowadzone przez Międzynarodowe Towarzystwo Badań nad Płaską Ziemią (International Flat Earth Research Society), organizujące międzynarodowe konferencje naukowe („naukowe”). czytaj dalej

11 września 2020

Kawka ze śledzikiem

Niektórzy uważają, że są w języku bardzo potrzebne. Inni – że nadużywane. A jeszcze inni za nimi nie przepadają, łagodnie mówiąc. Nigdy nie powiedzą: pieniążki, zawsze: pieniądze. Nigdy nie pójdą na kawkę, zawsze – na kawę. Nigdy też nie zakąszą śledzikiem, bo wolą – śledziem. czytaj dalej

29 sierpnia 2020

Nowe słowa w Radiu Nowy Świat

Na zaproszenie Radia Nowy Świat  rozmawialiśmy z Janem Niebudkiem o feminatywach, zapożyczeniach, słowach młodzieżowych i innych zjawiskach w polszczyźnie. Zapraszamy do wysłuchania... czytaj dalej

18 sierpnia 2020

„Astronomia języka” – fochy i foszki

Stosunkowo niedawno pojawił się w polszczyźnie nowy frazeologizm: strzelić focha. Niesie on nieco inne treści niż znany od wieków zwrot stroić fochy. Ten nowy związek dobitnie wskazuje na krótkość i, można powiedzieć, jednokrotność dąsów i grymasów, a także ich wyraźne granice. czytaj dalej