Czym się różni piątek od piątunia czy piąteczku? Chciałoby się powiedzieć: niczym – wszystkie te trzy słowa nazywają piąty dzień tygodnia. Jak jednak wiemy, piątunio i piąteczek to piątek postrzegany w trochę inny sposób – traktowany jako zapowiedź weekendowego odpoczynku lub szaleństwa... czytaj dalej
Wydawałoby się, że repertuar wulgaryzmów polszczyzna ma zamknięty – ale jest inaczej. Stosunkowo niedawno do zasobów języka polskiego dołączyły jednostki leksykalne wkurw, (ktoś) na (jakimś) wkurwie oraz (robić coś) na (jakimś) wkurwie. Nie notuje ich... czytaj dalej
Neologizmy, jak już widzieliśmy, nierzadko są kapryśne i trudno je zamknąć w ramach definicji słownikowej. Dzieje się tak, ponieważ nikt nie mówi: „Proszę bardzo od teraz będziemy używać tego oto słowa w takim oto znaczeniu”. Życie neologizmu zaczyna się samo: ktoś go użyje raz, komuś się on spodoba, ktoś go powtórzy, pojawi się w jednym tekście, potem w innych. czytaj dalej
Czy da się zrobić jajecznicę bez jajek albo sernik bez sera? A może nawet przyrządzić potrawę, która wygląda, smakuje i pachnie jak smażona ryba – choć nie ma w niej ryby ani grama? Miłośnicy kuchni wegańskiej zapewniają, że to żaden kłopot… czytaj dalej
Jeżeli do tej pory myśleliście, że słonie występują jedynie w Azji i Afryce – byliście w błędzie. W Polsce – częściej niż w zoo – możemy spotkać je właśnie na autostradzie, jadąc do pracy, z ukochanym na romantyczny weekend czy z dziećmi na wakacje. Przeszkadzają nam zwłaszcza wtedy, gdy się spieszymy na zebranie w pracy, a one urządzają sobie wyścigi. czytaj dalej
Wyścigi słoni (wyścig słoni) zaskakują nas nie tylko na drodze: są ciekawe również z językowego punktu widzenia. Zwróćmy uwagę, że ten frazeologizm w liczbie pojedynczej i liczbie mnogiej może mieć takie samo znaczenie. Jeśli widzę na drodze dwie wyprzedzające się ciężarówki, mam prawo nazwać to zjawisko wyścigiem słoni... czytaj dalej
Niemal wszystko, co nas otacza i co dzieje się naszym życiu społecznym, odciska swe piętno na języku. W miarę, jak powstają nowe zjawiska, tworzone są też ich nazwy. Im ważniejsze dla społeczeństwa wydarzenia, tym – można przypuszczać – większe bogactwo słów je opisujących... czytaj dalej
Ostatnio pisaliśmy o tym, że trudno stwierdzić, kiedy dokładnie pojawiają się wyrazy i jak długo są one neologizmami. Dodajmy jeszcze, że z naszego punktu widzenia równie trudno przewidzieć, jaki będzie ich koniec – czy pozostaną w języku, czy zastąpią je inne elementy i dzisiejsze nowe wyrazy w ogóle popadną w niepamięć. Nie wiadomo też, kiedy to nastąpi. czytaj dalej
Niedawno gościliśmy w uniwersyteckim radiu Kampus. Rozmawialiśmy m.in. o życiu wyrazów, biegnącym nieraz dziwnymi, kapryśnymi ścieżkami. Zwykle bardzo trudno wskazać moment, w którym dany wyraz lub związek wyrazowy się narodził. Oczywiście w niektórych przypadkach możemy to stwierdzić z całkowitą pewnością. czytaj dalej
Co łączy krakersa z komiksem i komandosem (oczywiście oprócz tego, że są to słowa na literę k)? Otóż zapożyczyliśmy te rzeczowniki w podobny, trochę nietypowy sposób. Zauważmy, że angielskie crackers, comics, commandos to formy liczby mnogiej, a jednak do polszczyzny... czytaj dalej
