Hasło
Nie mamy pańskiego płaszcza i co nam pan zrobi?
Definicja
Frazy Nie mamy pańskiego płaszcza i co nam pan zrobi używa się – potocznie i ekspresywnie – jako komentarz do sytuacji, w której ktoś w jawny i mało wyszukany sposób oszukał kogoś, postąpiwszy – całkiem świadomie – niezgodnie z obowiązującymi normami (prawnymi, moralnymi, społecznymi itp.), lecz nie jest to dla niego powód do zmartwienia – przeciwnie: odczuwa satysfakcję z tego, że postawił się w pozycji nadrzędnej wobec innych, i zachowuje się tak, jakby uważał, że jego postawa nie była naganna.  Fraza przynosi negatywne wartościowanie sytuacji (i osoby), którą opisuje.
Przykłady użycia
Nie mamy pańskiego płaszcza i co pan nam zrobi?
[…]
Dzisiaj w Sejmie rząd miał przedstawić informację o Turowie, ale wyszedł poseł […] i powiedział, że nie ma takiej potrzeby, bo opozycja ma mentalność zdrajców, a w sprawie Turowa i tak wszystko już wiadomo. (Źródło)

"Nie mamy pańskiego płaszcza i co nam pan(i) zrobi?" PiS w swojej arogancji przestało się liczyć z jakąkolwiek krytyką
[…] Z […] wyższością politycy partii rządzącej zaczęli traktować w ogóle opozycję i jej wyborców. Kompletnie przestali się liczyć z głosem politycznych przeciwników, nawet z uzasadnioną, konstruktywną i merytoryczną krytyką. Na każdym kroku manifestują swoją rzekomą przewagę moralną, i wychodzą z założenia, że racja zawsze musi być po ich stronie. (Źródło)

Nie bez przyczyny rozpoczynam swą kolejną polemikę z radnym […] od słów, jakie usłyszeć można w kultowym już „Misiu”, komedii nieodżałowanego Stanisława Barei. Tak to bowiem dziwnie się składa, że to właśnie ponadczasowa twórczość mistrza polskiej komedii, odzwierciedla najlepiej okres rządów komitetu […]. Podobnie zresztą jak i sens wystąpień radnego […]. Sens oddany najlepiej przez kierownika szatni mówiącego „Nie mamy pańskiego płaszcza i co nam Pan zrobisz?”
Radny […] wiernie trwa w postanowieniu, którego schemat jest banalny: o faktach niewygodnych milczę, te wygodne natomiast naciągam i tak spreparowane przedstawiam jako rzeczywistość.  (Źródło)

Obecne władze, od najwyższego szczebla po najniższy, stosują zasadę: nie mamy pańskiego płaszcza i co pan nam zrobi? Ale te władze starają się zachować pozory stosowania prawa i niejednokrotnie także stanowienia prawa. (Źródło)

Nie mamy pańskiego płaszcza i co nam pan zrobisz? Oto przykład, jak -nie raz - wygląda korespondencja […] z wysokimi urzędnikami w resorcie finansów […]. Nie obowiązują ich zasady etyki, kłopoty z odpowiedziami na zadawane pytania, itd. (Źródło)

Terminy procesowe w TK nie obowiązują, czyli nie mamy pańskiego płaszcza i co pan nam zrobi (Źródło)

„Nie mam Pańskiego płaszcza i co mi Pan zrobisz”, czyli dlaczego ustawianie przetargów w Polsce trwa w najlepsze? (Źródło)

Po przeczytaniu poczułem się jakby mi ktoś napluł w twarz i bezczelnie próbował wmówić, że to deszcz, który ja wywołałem. […]  „Nie mam Pańskiego płaszcza i co mi Pan zrobi”. (Źródło)

oczywiście poprosiłem pracownika […] o podanie podstaw prawnych ale Pani Sylwia […] potraktowała mnie jak szatniarz u Stasia Barei
Nie mam Pańskiego płaszcza i co mi Pan zrobi.
Ignoruje pytania o podanie podstaw prawnych dających jej uprawnienia do kwestionowania wyceny i jednocześnie w związku z jej inną oceną wartości odmawia anulowania naliczonej opłaty za rekompensatę […]. (Źródło)
Warianty
Informacje pozajęzykowe
Zdanie Nie mamy pańskiego płaszcza i co pan nam zrobi? pochodzi z komedii z 1981 r. „Miś”, wyreżyserowanej przez Stanisława Bareję, przedstawiającej absurdy życia w PRL-u, a szczególnie nieliczenie się członków społeczeństwa z prawem, zwłaszcza jeśli ma to skutkować osiągnięciem korzyści (głównie materialnych). Wypowiada je (tonem aroganckim i  agresywnym) „kierownik szatni” do Ryszarda Ochódzkiego (główny bohater filmu, postać grana przez Stanisława Tyma), kiedy ten się zorientował, że zostawiony przez niego płaszcz zniknął. Kieruje on (a także jego „podwładny”) do Ochódzkiego następujące słowa:

— Niech pan nie krzyczy na naszego pracownika. Ja tu jestem kierownikiem tej szatni. Nie mamy pańskiego płaszcza i co pan nam zrobi?

— Cham się uprze i mu daj. No skąd wezmę, jak nie mam?

—Tu pisze, niech se przeczyta.

Na ekranie pojawia się tabliczka z napisem „Za garderobę i rzeczy zostawione w szatni szatniarz nie odpowiada”.

Początkowo fraza funkcjonowała jedynie jako cytat z filmu, w drugiej dekadzie XXI wieku stała się frazeologizmem.

 
Hasło zgłoszone
1 lutego 2023
Hasło opublikowane
15 marca 2023
Zgłoszenie hasła
Katarzyna Kłosińska
Opracowanie hasła
Katarzyna Kłosińska
Informacja graficzna w Google
Informacja frekwencyjna w google