17 września 2022

W kolejce do altmeda

Często niewiele czasu potrzeba na to, żeby jakieś słowo nabrało nowego sensu albo nawet rozwinęło kilka nowych znaczeń. Widać to w naszym słowniku – wiele neologizmów to wyrazy, które mają dwa znaczenia, czy nawet trzy… czytaj dalej

13 września 2022

Mieszańce językowe

Efekt żartu powstaje na styku dwóch języków, czego znakomitym przykładem jest (znana już od kilku dekad) fraza: life is brutal, full of zasadzkas and niespodziankas. Zdarza się, że dla rozluźnienia rozmowy zamiast dziękuję z góry mówimy thanks from the mountain. czytaj dalej

4 września 2022

Jacy jesteśmy? (część druga)

Ostatnio pisałem o tym, że nazywając innych ludzi, chętnie przy okazji ich krytykujemy czy oceniamy negatywnie. Przyznaję się, jestem pesymistą i było to trochę jednostronne. Są także słowa (i jest ich sporo), które nazywają innych ludzi, jakoś ich przy okazji charakteryzują, a do tego jeszcze są neutralne, sympatyczne, nawet – oceniają całkiem dobrze. Pierwszym z […] czytaj dalej

4 września 2022

Jacy jesteśmy? (część pierwsza)

Skoro nowe słownictwo opisuje nowoczesny świat, to opisuje także funkcjonującego w tym świecie człowieka – wygląd, zachowanie, potrzeby, problemy… A zatem po trosze odpowiada na pytanie: jacy jesteśmy? Dużo nowych słów charakteryzuje człowieka ze względu na to, jak ten człowiek się zachowuje: badziewiarz i cebulak chyba nas głównie drażnią. Kozak w necie wymądrza się, umiałby […] czytaj dalej

11 sierpnia 2022

Od anti-ag(e)ingu do przeciwstarzenia – w nieco mniej spodziewanym aspekcie

Kiedyś w lodziarni jedna z koleżanek powiedziała: – Dzień dobry, poproszę lody o smaku müsli (pięknie wymawiając niemieckie u umlautowane). – Co? Co tam? Lody o smaku misli? – odparła zdziwiona ekspedientka. – My takich nie mamy. – Musli – poprawiła się natychmiast koleżanka i nieco zakłopotana szepnęła do mnie usprawiedliwiająco: – No co?, przecież można to też i tak wymawiać. czytaj dalej

7 sierpnia 2022

Jaka praca? Czy popłaca?

Kiedyś to były normalne zawody i się wiedziało, kto jest kim: Jaś był lekarzem, Piotruś – adwokatem, Zosia – nauczycielką, a Tomuś?... No, Tomuś zawsze był niebieskim ptakiem… A dzisiaj? Dzisiaj słowo zawód – widziane przez pryzmat najnowszego słownictwa – może być rozmaicie, do tego nietypowo, rozumiane.

czytaj dalej

24 czerwca 2022

Latający rarytas (i o rarycie słów kilka)

Rarytasem można nazwać właściwie wszystko, co jest naszym zdaniem wyjątkowo interesujące, piękne czy rzadko spotykane. I oczywiście też potrawę, którą szczególnie lubimy. Nam jednak nie chodzi tym razem ani o wymyślne przysmaki, ani o cenne i niezwykłe przedmioty… czytaj dalej

27 maja 2022

Wróbel w garści czy gołąb na dachu? O ptasiarzu i ptasiarstwie

Chyba już od dawna lubiliśmy przyglądać się ptakom – skoro nawet we frazeologii utrwaliły się efekty tych obserwacji. Dobrze wiemy, że lepiej nie chwytać dwóch (ani tym bardziej kilku) srok za ogon, a także co robić, gdy się wejdzie między wrony. czytaj dalej

7 maja 2022

Gdy koń odpoczywa…

Zwierzęta są częstym źródłem frazeologii, bo ich świat jest nam bliski. Jednym z najbardziej „ujęzykowionych” czworonogów jest koń. czytaj dalej

6 maja 2022

Małż z małżą

Gdyby Gaspard Edmond Lavrate żył nie w XIX wieku we Francji, lecz w XXI wieku w Polsce, być może zatytułowałby swój rysunek „Zdradzany małż i niewierna małża”. Małż i małża to nieco żartobliwe, skrócone odpowiedniki znanych od dawna (i dość oficjalnych, a przede wszystkim długich) słów małżonek, małżonka. czytaj dalej