Hasło
grubancypacja
Definicja
Niektórzy ludzie mianem grubancypacji nazywają ruch związany z walką ze stygmatyzacją i wykluczeniem osób z dużą masą ciała. Osoby używającego tego słowa uważają, że każdy człowiek powinien akceptować zarówno swoje ciało, jak i ciała innych osób, bez względu na jego masę, ponieważ rozmiar jest tylko jednym z wielu sposobów postrzegania ciała (jak wzrost i kolor oczu), a jego duża waga wcale nie musi wiązać się – wbrew utrwalonym stereotypom – z nieatrakcyjnością fizyczną lub chorobą. Wyraz używany przede wszystkim przez kobiety z dużą masą ciała, najczęściej utożsamiające się także z ruchem ciałopozytywności i ciałoneutralności.
Przykłady użycia
[…] Od małego jesteśmy bombardowani/e przekazami o brzydocie grubego, o tym, że grube jest złe, chore, że trzeba je za wszelką cenę zmienić – często za cenę zdrowia fizycznego lub psychicznego. Ta postawa, nazywana fatfobią, jest dokładnie tym, czemu sprzeciwia się grubancypacja. Chodzi o zakończenie piętnowania grubych osób i pozwolenie im na istnienie oraz szczęście w takich ciałach, w jakich żyją. (Źródło)
Zwiększenie widoczności nienormatywnych ciał to jeden z najmocniejszych postulatów ciałopozytywności wyrosłej na gruncie grubancypacji. Dlaczego potrzebujemy grubych postaci w popkulturze […]? […] wychodzimy z założenia, że jesteśmy niedoreprezentowane jako grube osoby np. w mediach czy serialach, czy filmach. […] nie jesteśmy opatrzeni z tym, że ludzie są grubi. […] I przez to, że tych większych ciał jest tak mało na scenie politycznej, tak mało jest w życiu społecznym, w biznesie. Tak naprawdę, gdybyś miała powiedzieć, co ci staje przed oczami na hasło „bizneswoman”, na pewno nie gruba kobieta w garsonce. (Źródło)
MOK Olsztyn zaprasza na spotkanie poświęcone ciałopozytywności oraz tematyce grubości w kontekście kulturowym i społecznym. „Fatshaming? Body positive? Grubancypacja?” […] Osoby z nadmierną masą ciała nie mają w Polsce lekko. Widmo krążących nad nimi potencjalnych konsekwencji zdrowotnych to tylko jedna strona medalu. Ale co z konsekwencjami społecznymi? O ile dyskryminacja ze względu na wyznawaną religię, kolor skóry czy preferencje seksualne jest dziś, mówiąc bardzo eufemistycznie, w nienajlepszym tonie, o tyle nadwaga w dalszym ciągu trzyma się doskonale jako wygodny pretekst do dźgania bliźniego palcem w oko. Osoby otyłe są przecież same sobie winne; nie trzeba było tyle jeść. Albo żreć. Z pewnością są też leniwe, przecież wystarczy trochę silnej woli i nieco ruchu. Są wreszcie niechlujne i niedbające o siebie, wiecznie spocone i upaprane jedzeniem. A nade wszystko są nieatrakcyjne fizycznie i po prostu brzydkie. Prawda? Nie, nieprawda. (Źródło)
Mój gość po latach życia z zaburzeniami odżywiania swoją przygodę z grubancypacją i ciałopozytywnością zaczął od pracy nad swoją relacją z ciałem i jedzeniem w ruchu anti-diet. Zainspirowany działalnością grubych kobiet i osób kobiecych w mediach społecznościowych chciał, by ludzie mogli zobaczyć jego męską perspektywę na to, jak to jest być grubym facetem żyjącym w patriarchalnym i wagocentrycznym świecie, tym samym odrzucając jego dogmat i wierząc w równość wszystkich ciał. (Źródło)
Informacja gramatyczna
Wyraz ten ma formy tylko liczby pojedynczej.
Odsyłacze
Informacja o rodzimości/obcości jednostki
Wyraz ten oznaczono dwoma tagami (jako jednostkę powstałą na gruncie polszczyzny i jako jednostkę przyjętą z języka obcego), ponieważ można go interpretować dwojako: 1) jako neologizm słowotwórczy lub 2) jako próbę przetłumaczenia angielskiego wyrażenia fat liberation.
Informacja słowotwórcza
Rzeczownik grubancypacja jest derywatem (kontaminacją słowotwórczą powstałą z połączenia wyrazów gruby + emancypacja), jeśli interpretujemy go jako jednostkę powstałą na gruncie języka polskiego.
Informacja o pochodzeniu jednostki
Jeśli neologizm ten traktujemy jako zapożyczenie, to jego źródłem jest angielskie wyrażenie fat liberation – polski odpowiednik grubancypacja można traktować jako niedokładną kalkę tego połączenia (zob. więcej na temat ruchu na rzecz walki z dyskryminacją osób z nadwagą i angielskich wyrażeń, służących do jego opisu w artykule na Wikipedii).
Informacje pozajęzykowe
Wyraz grubancypacja został utworzony i upowszechniony przez Urszulę Chowaniec i Natalię Skoczylas – autorki podcastu „Vingardium Grubiosa” poświęconego problematyce dyskryminacji osób z dużą masą ciała.
Hasło zgłoszone
20 grudnia 2023
Hasło opublikowane
20 grudnia 2023
Zgłoszenie hasła
Dagmara Banasiak
Opracowanie hasła
Dagmara Banasiak, Marta Chojnacka-Kuraś
Informacja graficzna w Google
Informacja frekwencyjna w google