Hasło
siostrzeństwo
Definicja
Siostrzeństwo (a także siostrzaństwo) to więź między kobietami polegająca na wsparciu, pomocy, serdeczności, poczuciu wspólnoty i działaniu we wspólnym celu. Wyraz używany przede wszystkim przez środowiska feministyczne i lewicowe.
Przykłady użycia
[…] walka o nasze prawa – wolność, równość, siostrzeństwo – to walka o lepsze warunki pracy, powszechną i bezpłatną ochronę zdrowia, kulturę i edukację, więc i o czas wolny i czas na aktywizm. (Źródło)
„Zamiast się wspierać – hejt, plotki, obgadywanie, szydera” – tak właśnie jedna z mam opowiada o braku siostrzeństwa w środowisku swojej 13 letniej córki (Źródło)
W ciągu 12 miesięcy od wyroku Trybunału Konstytucyjnego Aborcja Bez Granic pomogła zrobić aborcję 34 tysiącom Polek. Kobiety zastąpiły państwo, które je zawiodło. To jest prawdziwe siostrzeństwo. (Źródło)
Tęsknimy za wsparciem innych kobiet, za siostrzeństwem. Jednocześnie nie umiemy go dawać, bo jesteśmy wychowywane do konkurowania ze sobą. Jesteśmy wobec siebie samych najsurowszymi sędziami. (Źródło)
stworzyłam mieszkanie, do którego spontanicznie mogą wpadać moje kumpelki będące w mieście tylko przejazdem; to taka wspaniała energia, gdy ktoś się tu tak przewija; te wizyty wypełnione śmiechem, siostrzeństwem i porozumieniem,,,,, wow (Źródło)
Informacja gramatyczna
Wyraz używany tylko w liczbie pojedynczej.
Informacja o przyczynie umieszczenia jednostki w słowniku
Słownik języka polskiego pod red. A. Kryńskiego i W. Niedźwiedzkiego (t. VI, s. 134–135, Warszawa 1909) rejestruje hasło siostrzeństwo (a także: siostrzaność i siestrzeństwo) w znaczeniu ‘stosunek, pokrewieństwo, powinowactwo sióstr między sobą’. Jednostka siostrzeństwo opisywana w słowniku Obserwatorium Językowego UW nie powstała jednak w wyniku nadania nowego znaczenia rzeczownikowi uwzględnionemu przez SJP z początku XX wieku, lecz niezależnie od niego. Dlatego nowością jest tu forma, a nie znaczenie.
Informacja o rodzimości/obcości jednostki
Wyraz siostrzeństwo może być interpretowany i jako kalka słowotwórcza, i jako derywat rodzimy, dlatego został oznaczony dwoma tagami: jednostka przejęta z języka obcego i jednostka powstała na gruncie języka polskiego.
Informacja słowotwórcza
Jeśli przyjmiemy, że jest to wyraz rodzimy, to powstał on przez analogię do braterstwa.
Informacja o pochodzeniu jednostki
Jeśli przyjmiemy, że siostrzeństwo jest zapożyczeniem, to jego źródłem jest angielski sisterhood (zob. tu), który przeszedł do polszczyzny w niezmienionym znaczeniu. Siostrzeństwo byłoby wówczas kalką słowotwórczą – sister (‘siostra) + -hood (‘-stwo’). Angielski sisterhood powstał przez analogię do wyrazu brotherhood ‘braterstwo’ (zob. tu).
Informacje pozajęzykowe
Jak podaje Wikipedia (zob. tu), powołując się na hasło Siostrzeństwo stworzone przez Agnieszkę Mrozik w pracy Encyklopedia gender. Płeć w kulturze pod red. Moniki Rudaś-Grodzkiej i in., „W latach 60. XX w. w amerykańskim ruchu kobiecym siostrzeństwo zaczęło funkcjonować jako idea polityczna, w opozycji do braterstwa. Pozornie uniwersalna idea braterstwa odnoszącego się do wszystkich ludzi, de facto odnosiła się tylko do mężczyzn, pomijając kobiety i marginalizując w języku i kulturze patriarchatu relacje między kobietami”.
Szczegółowy opis użyć słowa siostrzeństwo oraz odpowiadającego mu pojęcia przedstawiła Karolina Sikorska w artykule pt. Siostrzeństwo i jego dyskursywne użycia, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica” 2019, t. 70, s. 39–58 . (dostępnym tu).
Hasło zgłoszone
20 czerwca 2022
Hasło opublikowane
22 sierpnia 2024
Zgłoszenie hasła
Emilia Zachoszcz
Opracowanie hasła
Emilia Zachoszcz, Katarzyna Kłosińska
Informacja graficzna w Google
Informacja frekwencyjna w google